"Нагадзім каму-небудзь": навошта Саўмін забараніў замежнікам прадаваць акцыі

Улады зладзілі бамбаванне Валожына, забараніўшы замежным юрасобам прадаваць свае долі ў беларускіх кампаніях. Бо нават беларусы не будуць інвеставаць у краіну з-за мяжы, баючыся страты грошай. А гэта і ёсць большасць "замежных" інвестараў.

Еўрарадыё даведалася, навошта ўлады забаранілі 190 кампаніям з "недружалюбных краін" прадаваць свае долі ў беларускіх бізнесах і чаму ад гэтага горш Беларусі, чым "ворагам".
 

"Каб не адчувалі сябе занадта вольна"

Пастанова Савета Міністраў ад 1 ліпеня №436 азначае, што выхаду з бізнесу для тых, хто трапіў у спіс, фактычна няма, адзначае старшы навуковы супрацоўнік BEROC Дзмітрый Крук. Афіцыйнае абгрунтаванне — гэта мера па прадухіленні адтоку капіталу. На думку эканаміста, інструмент для гэтага абраны дзіўны і абгрунтаванне сумнеўнае.

Незалежны аналітык Сяргей Чалы назваў пастанову "малпаваннем рашэння, якое было прынята ў Расіі".

— Яно не мае ніякай эканамічнай логікі за выключэннем "а давайце мы нагадзім каму-небудзь".

Рашэнне мела б пэўную логіку, калі б яно было прынятае ў першыя некалькі тыдняў пасля пачатку вайны. Таму што галоўным наступствам тады быў адток капіталу, — адзначае аналітык.

Новаўвядзенне — хутчэй эмацыйная рэакцыя на санкцыі, чым рацыянальная, лічыць кіраўнік праекта "Кошт Урада" і заснавальнік Petitions.by Уладзімір Кавалкін. Паколькі негатыўныя эфекты будуць, хоць здаецца, што Беларусь усё роўна можа забыцца пра замежныя інвестыцыі і без новых арыгінальных рашэнняў.

— Гэта варыянт бамбіць Валожын. Таму што каля 80% інвестыцый, якія прыходзяць у Беларусь, — гэта беларускі капітал, проста загадзя вывезены і рэінвеставаны. Калі паглядзець уладальнікаў, то часта можна ўбачыць афшорныя астравы, Кіпр, Брытанію. Так робяць, таму што ўсе выдатна разумеюць, што ў Беларусі бізнес-клімат дрэнны, краіна не прававая. Калі будзе наезд з боку дзяржавы, абараніць свае правы ў судзе будзе немагчыма.

З пункту гледжання заходніх кампаній, за якімі не стаяць беларусы, пастанова мала што мяняе.

— Для інвестара развітога свету зрабіць горш, чым адбылося за апошнія два гады, складана. Тое, што памерла, другі раз памерці не можа, — кажа Дзмітрый Крук.

Для кітайскага і расійскага бізнесу тое, што адбываецца, не стане шокам. Тыя, хто асцерагаецца працаваць з Беларуссю, ужо сышлі. Іншым гэта не асабліва страшна, бо і Кітай і Расія маюць шмат рычагоў ціску на Беларусь.

— Нават дапускаю, што да такіх рашэнняў расійскі бок мог сам падштурхоўваць для сімвалічнай праявы падтрымкі, — адзначае Дзмітрый Крук.

Асноўная праблема ў тым, што інвестары доўга не пойдуць у Беларусь нават пасля сыходу Лукашэнкі. Спачатку за Беларуссю будуць пільна назіраць.

— Калі параўноўваць з Украінай, то скончыцца вайна і туды пойдуць інвестыцыі, таму што рынак ёсць, інвестыцыйны клімат такі, што можна працаваць, ёсць абарона правоў прыватнай уласнасці. У Беларусі гэтага не будзе пасля змены рэжыму проста таму, што наступным палітыкам трэба будзе 10-20 гадоў даказваць, што яны не такія, як Лукашэнка, — робіць выснову Уладзімір Кавалкін.